Pul, dünyada ilk
defa 06 Mayıs 1840 tarihinde İngiltere'de, Türkiye'de ise 13
Ocak 1863 tarihinde kullanılmaya başlamıştır.
FILATELI, Yunanca'da sevgi anlamına gelen Philos ve vergi
anlamına gelen Telein kelimelerinin birleştirilmesinden
meydana getirilmiş bir sözcük. Posta pulları ve bununla
ilgili zarf, kart, damga, posta kartı ve benzeri maddeleri
biriktirmeye uluslararası dilde FILATELI, bu işi yapan
kişiye ve pul toplayan koleksiyonerlere de FİLATELİST denir.
Posta pulları sadece posta ücretlerinin ödenmesi için değil
aynı zamanda koleksiyon amacıyla kullanılmaktadır. Pullar
mutlaka bir olayı veya bir konuyu ifade ederler. Posta
idaresi tarafından yayımlanan açıklayıcı prospektüsleri
okuyarak bilgi sahibi olanlar, çevrelerinde saygın bir yer
edinecek kadar kültürlü olurlar. "PUL KÜLTÜRDÜR" sözü
buradan gelmektedir. Meraklılara araştırma zevki, dinlenme,
titizlik, tutku, maddi ve manevi kazanç sağlar. Bu tutku
konuya büyük ilgi duyulmasını sağlamış ve ticaret dünyasında
yerini almıştır. Sadece Almanya'da 3.500.000 kişi pul
koleksiyonu yapmaktadır. Posta pulları bir ülkenin kültürel,
politik, turistik ve ekonomik propagandasını yapar.
Pul koleksiyonculuğu, dünyanın en popüler koleksiyonculuğu
olarak biliniyor. Bizde olduğu gibi, bugün dünyanın hemen
her ülkesinde pul koleksiyoncularının kurmuş oldukları
kulüpler, dernekler var. Bu kulüplere üye olan
koleksiyonerler belirli zamanlarda bir araya gelip sergiler,
müzayedeler düzenliyor; aralarında değiş tokuş yapıyorlar.
Pul koleksiyonculuğu beraberinde yabana atılmayacak önemli
bir endüstri de oluşturmuş. Bugün, pulların içlerine
koyulması için albüm, föy, saydam zarf yapan firmaların
sayısı oldukça fazla. Bunların yani sıra pulların tutulması
için küçük maşalar yapan, büyüteçler üreten firmalar da var.
Bütün bunların yanında, her yıl muntazaman yayımlanan dünya
pullarının değerlerini gösteren kataloglar da bu endüstrinin
en önemli kollarından birini oluşturuyor. Pul satan
tüccarlar, pul toplayan meraklılar bu kataloglara bakarak
ellerinde bulundurdukları pulların ederlerini, niteliklerini
öğreniyor; bu fiyatlar üzerinden alışveriş ve değiş tokuş
yapabiliyorlar. Dünyaca ünlü en önemli pul kataloglarının
başında Fransızların Yvert Tellier'i, Amerikalıların Scott'u,
İngilizlerin Stanley Gibbons'u ve Almanların Michel'i
geliyor.
Türkiye'de İstanbul, Ankara, İzmir ve Edirne gibi kentlerde
kurulmuş filateli dernekleri var. Bu derneklerin en eskisi
1948 yılında kurulmuş olan İstanbul Filatelist Kulübü. Bütün
kulüpler İstanbul'da bulunan Filatelist Kulüpleri
Federasyonu'na bağlı. İstanbul Filatelist Kulüpleri
Konfederasyonu da, kısaca FIB adı verilen Uluslararası
Filateli Federasyonu'nun üyesi. Dünyanın dört bir kösesinde
kurulmuş bu derneklerin aracılığı ile filatelistler
birikimlerini paylaşmak ve fikir alış verisinde bulunmak
için her yıl değişik ülkelerde açılan uluslararası veya
ulusal kapsamlı sergilere katılıyorlar. Ülkemiz
koleksiyonerleri arasında da bilhassa son yıllarda
uluslararası sergilerde büyük dereceler kazanmış
filatelistler var. Bunlardan bazıları uluslararası sergilere
şeref üyesi veya jüri üyesi olarak davet ediliyorlar...
Son yıllarda pul koleksiyonculuğu önemli gelişmeler
kaydetmiş. Bu gelişmeler arasında tematik pul
koleksiyonculuğu, yani belirli bir konuyu içeren pulların
toplanması başı çekiyor. Bunlar arasında neler yok neler...
Örneğin: Kelebek pulları, spor pulları, tip konulu pullar,
ünlü ressamlar ve tablo pulları, kuş pulları, balık pulları,
edebiyat ve yazarlarla ilgili pullar, din konulu pullar,
mimari, tiyatro, müzik, dans, arkeoloji ve aklınıza
gelmeyecek daha nice konu...
Pul toplamanın yaşı ve belirli bir bütçesi yok. Evet, pul
koleksiyonculuğu dünyayı sarıp sarmalamış hobilerin başında
geliyor. Sırf bir yatırım amacıyla pul toplayanlar olduğu
gibi, ara sıra albümlerini açıp pullarına bakan ve zevkli
dakikalar geçiren koleksiyonerlerin de sayısı oldukça fazla.